برند یا نام تجاری، یک طرح، نام، عبارت یا هر چیز دیگری است که نشان‌دهنده محصول یا خدماتی خاص است. این نام به اسم شخص اعم از حقیقی یا حقوقی (شرکت ) ثبت میشود و بنابراین جزء حقوق شخصی محسوب میشود. در واقع دیگران نمی‌توانند بدون اجازه‌ی او از این نام یا برند برای محصول یا خدمت خود استفاده کنند. برند یا نام تجاری نشان‌دهنده همین تمایز بین محصولات و خدمات است.
این حق قابل انتقال به اشخاص دیگر نیز هست و صاحب علامت تجاری، می تواند علامت تجاری را به دیگری منتقل کند یا بدون انتقال ، اجازه استفاده از آن را به دیگری بدهد. لیکن ، در مواردی که صاحب علامت یا قائم مقام قانونی او، استفاده از آن را به دیگری اجازه دهد این اجازه در صورتی معتبر خواهد بود که اجازه نامه مربوط به آن، در ایران به ثبت رسیده باشد. در این صورت ، مالک علامت تجاری کماکان مالک آن باقی می ماند و فقط موافقت خود را درباره استفاده از علامت تجاری توسط یک یا چند شرکت ثالث اعلام می کند. این کار معمولاَ در مقابل پرداخت حق الامتیاز انجام می شود و شامل رضایت مالک علامت تجاری است که در موافقتنامه اجازه بهره برداری قید میشود و این اجازه جهت استفاده در مدت محدود و یا محصولات محدود معتبر می باشد . بسیاری از افراد چون تمایلی به گذراندن فرایند طولانی ثبت برند ندارند، لذا تصمیم می‌گیرند تا برند یا نام تجاری ثبت شده توسط دیگران را مورد استفاده قرار دهند. حال یا به صورت انتقال برند به خود به صورت کامل، یا اخذ اجازه‌ی استفاده از آن به اصطلاح اجاره برند .
انتقال برند ممکن است به صورت انتقال غیرارادی و به عبارتی انتقال قهری در مواردی که فرد فوت می‌کند و به وراثش منتقل میشود و یا انکه انتقال ارادی و آزادانه باشد . پس همانطور که گفتیم هرکس که برند یا نام تجاری‌ای به نامش ثبت شده باشد، می‌تواند آن را به دیگران انتقال دهد، این انتقال برند به دو شکل ممکن می باشد یک انتقال تمام حقوق ناشی از ثبت برند و علامت تجاری در قالب عقد صلح تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی و دو اجازه بهره برداری از علامت تجاری به صورت انحصاری یا غیر انحصاری که در اصطلاح عامیانه اجاره برند گفته می شود .
جهت هرگونه نقل و انتقالات و انتقال برند یا اجاره برند اخذ موافقت سازمان مالکیت معنوی لازم می باشد و دفاتر اسناد رسمی از اداره مالکیت معنوی استعلام می گیرند ، و پس از تنظیم سند انتقال در دفتراسناد رسمی مراتب در مرجع ثبت نقل و انتقال برند،منعکس شود. همچنین حتما باید سند رسمی مربوط به این انتقال یا اجازه اخذ به اداره مالکیت معنوی ارسال شود.
مراحل استعلام از اداره مالکیت صنعتی جهت صلح برند و علائم تجاری
بدوا استعلام از کد ۰۰۹۰۰ توسط دفتر خانه به اداره کل ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری به صورت اتوماسیون ارسال می شود و فیزیک نامه به ارباب رجوع تحویل میشود ، سپس ذینفع از طریق سایت رسمی مرکز مالکیت معنوی درخواستی به انضمام تصویر استعلام دفترخانه و تصویر گواهینامه ثبت علامت ارسال نموده به همراه واریز مبلغ ۵۰۰۰۰ ریال از طریق همان سایت ،و هرگاه گاسخ اماده شد پاسخ استعلام بصورت دستی از طریق ارباب رجوع به دفتر ممهور به مهر پرسی ارائه میشود.
مطالعه تبصره‌های ماده ۱۴۰ قانون ثبت اختراعات در این زمینه بی‌فایده نیست:
- تبصره ۱: هرگاه انتقالات موضوع این ماده در دفتر متمم منعکس گردد، می‌بایست به شماره ثبت اصلی علامت ثبت شده و صفحه و دفتر مربوط اشاره شود
- تبصره ۲: در صورت انتقال جزیی کالاها و خدمات موضوع علامت، مدت اعتبار بخش منتقل شده نمی‌تواند بیشتر از مدت اعتبار باقی مانده علامت ثبت شده در گواهینامه ثبت آن باشد.
- تبصره ۳: در صورت انتقال جزئی کالاها و خدمات موضوع علامت، منتقل‌الیه می‌تواند درخواست صدورگواهی‌نامه علامت برای مدت باقی مانده از دوره اعتبار علامت ثبت شده را نماید.
- تبصره ۴: چنانچه علامت ثبت شده در موعد مقرر تمدید نگردد، مانع از تمدید علامت برای آن دسته از کالاها و خدماتی که قبل از موعد تمدید جزئاً منتقل شده‌اند، نخواهد بود.
- تبصره ۵: نقل و انتقالات جزئی کالاها و خدمات موضوع علامت باید در ظهر آخرین گواهینامه معتبر علامت نیز منعکس گردد.
در اسناد اجازه بهره برداری از برند که در اصطلاح عامیانه اجاره برند گفته می شود طبق ماده ۱۴۰ قانون ثبت اختراعات، دارنده برند باید کیفیت و درجه مرغوب بودن تمام یا بخشی از کالاهای این برند را مورد بررسی قرار دهد و بر این امر نظارت داشته باشد . نکته دیگری که باید توسط این مرجع مشخص شود این است که آیا شخص اجازه‌گیرنده در اجازه خود، انحصار دارد یا خیر؟ آیا این اختیار جهت تولید کالا و محصول در داخل کشور معتبر هست آیا با این برند می تواند به صادرات کالاهای تولیدی تحت این برند به کشورهای خارجی اقدام نماید و مدت اعتبار این اجاره نامه تا کی می باشد
نکته بسیار با اهمیت در زمینه نقل و انتقال برند این است که پس از انتقال، نباید به هیچ وجه نوع کالاهای تولیدی یا وارداتی تغییری کند، در غیر این صورت اصلا انتقال انجام نمی‌شود. پس باید همان فعالیت قبلی و در همان زمینه کار ادامه پیدا کند. به یاد داشته باشید اگر قصد دارید کالای دیگری وارد یا تولید کنید، می‌توانید روند کار برندتان را گسترش و توسعه دهید، اما نباید کالاها و محصولات را کاملا تغییر دهید و عوض کنید.
شرایط انتقال برند و مراحل آن
اولین قدم در این راه این است که از به ثبت رسیدن برند مورد نظرتان به صورت قانونی و همچنین عدم انقضا مهلت اعتبار آن مطمئن شوید. ممکن است هر دو طرف، یعنی فروشنده وخریدار، شخص حقوقی باشند و نه حقیقی، در این صورت باید مدارک احراز هویت و دامنه فعالیت آنها مشخص شود.
انتقال برند مراحل مختلفی دارد که باید بررسی شود. ابتدا فروشنده و خریدار باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند تا سند صلح این علامت تجاری در آنجا تنظیم شود. دفتراسناد رسمی باید برای تایید سابقه و اعتبار این برند از اداره مالکیت صنعتی و ثبت علائم تجاری استعلام بگیرد و سپس طرفین سند را امضا کنند. مرحله بعدی به عهده شخص خریدار یا همان منتقل الیه است.
به این صورت که وی باید با اصل گواهینامه معتبر برند، و سند انتقال( صلح برند ) که به امضای هر دو طرف رسیده باشد، مدارک وکیل شخص اگر وجود دارد، رسید پرداخت مبالغ و درخواست کتبی خود به دفتر ثبت اداره مالکیت صنعتی مراجعه کند و درخواست ثبت برند به نام خود را بکند. سرانجام وی باید در روزنامه رسمی کشور آگهی مربوط به این انتقال برند را منتشر کند.
پس از دريافت سند صلح مي بايست با مدارك زير به اداره ثبت علامت تجاري مراجعه تا انتقال مربوطه ثبت گرديده و در روزنامه رسمي آگهي گردد كه در غير اينصورت انتقال علامت مذكور صورت نمي پذيرد.
💥مدارك شامل :
۱- سند صلح علامت تجاري
۲- اصل گواهي ثبت علامت تجاری
۳- مدارك شناسايي منتقل اليه
۴- فرم مخصوص ثبت انتقال علامت تجاري
۵- پرداخت هزينه انتقال و تأييديه حسابداري
🔵در صورتي كه علامت به طريق قانوني مورد انتقال قرار گيرد در اظهار نامه مربوط به تغيير نام صاحب علامت نكات ذيل صريحا بايد قيد شود :
۱- شماره ثبت علامت در ايران
۲-نام و اقامتگاه و تابعيت مالك جديد
۳- نام و نشاني نماينده قانوني مالك در ايران
۴- مدارك قانوني انتقال (سند انتقال ) و وكالت نامه ( در صورتي كه وكيل ، متكفل امر انتقال مي باشد ) و تصديق ثبت علامات در ايران بايد ضميمه اظهار نامه شود.
👈تذكر ١: تصديق ثبت بعد از بررسي و ظهر نويسي بنام مالك جديد به صاحب آن مسترد خواهد شد.
👈تذكر ٢:در صورتي كه انتقال در خارجه به ثبت رسيده باشد رونوشت مصدق (تاييد شده ) مستخرجه ثبت اداره ثبت علايم خارجي كافي خواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای انتقال برند
اما برای این انتقال باید مدارکی هم علاوه بر موارد ذکر شده در مبحث قبل حتما ارائه شود. این مدارک عبارتند از: مدارک احراز هویت خریدار و فروشنده، اسناد ثبت برند(( گواهی ثبت علامت تجاری ))، که دارای شماره ثبت برند و ثبت اظهارنامه و تاریخ ثبت اظهارنامه و همچنین مهلت اعتبار برند ، سند صلح که در بالا به آن پرداختیم و در دفترخانه پس از استعلامات ضروری به امضای طرفین رسیده است، اظهارنامه نقل و انتقال، رسید پرداخت مبالغ و مدارک وکیل شخص.
در نظر داشته باشید که در این مسیر باید هزینه‌هایی نیز بپردازید. این هزینه‌ها شامل هزینه اظهارنامه، دفترخانه، روزنامه رسمی، حق‌الوکاله، حق الثبت و هزینه‌های اداره مالکیت معنوی است.
اما گواهی ثبت علامت تجاری ذکر شده در فوق چیست و چه مواردی باید در آنها ذکر شود؟ مورد اولی که باید در آن ذکر شود شماره و تاریخی است که برند در آن تاریخ در ایران ثبت شده است. همچنین تمام مشخصات مالک برند و مخصوصا تابعیت وی باید ذکر شود.
گاهی ممکن است شما بخواهید برندی را به خود انتقال دهید که در خارج به ثبت رسیده است، در این موارد باید رونوشت تایید شده اداره ثبت علائم تجاری هم ضمیمه شود. همچنین انتقال برند گاهی به صورت جزئی رخ می‌دهد که در این موارد باید حتما کالاها و خدماتی که برند در رابطه با آنها منتقل شده است در اظهارنامه ذکر شود. به یاد داشته باشید که اگر در این مسیر از نماینده قانونی یا وکیل استفاده می‌کنید، باید وکالتنامه این نماینده یا وکیل را هم به اظهارنامه پیوست کنید.
- درخصوص ترهین علامت تجاری ؛ نظراتی مخالف بسیاری وجود دارد چرا که بهعقیده ایشان بحث قبض و اقباض وبحث عین معین بودن مرهونه مانع ترهین علامت تجاری خواهد بود ، ولیکن نظراتی موافق تنظیم این سند بوده و علامت تجاری را جزو استثنائات بحث رهن ( دین و منفعت ) ندانسته و مشابه ترهین سهام شرکت می دانند و ترهین علامت تجاری را در زمره نظر مشورتی که به استناد مفهوم مخالف ماده ۷۷۳ ق م این امررا در سهام شرکتها میسر دانسته در ترهین علامت تجاری میسر می دانند و بحث مالیت و قابل ترهین بودن علامت تجاری هم مورد قبول مرتهن بوده و عملا تنظیم این سند را بلامانع دانستند .
