خلاصه ای ممتاز از کتاب درآمدی بر ذکر و دعا - مقدمه-pdf

خالصه ای ممتاز از کتاب درآمدی بر ذکر و دعا از دیدگاه شمس و مولانا
بنام حضرت دوست
هر پیامبری که از جانب حضرت دوست، به سوی آفریدگان فرستاده شده، یکی از اساسی ترین و مهم ترین تعلیماتش به پا داشتن مناجات، نیایش و یادکرد حضرت حق بوده است.
نزد اهل تحقیق آشکار است که هیچ عشقی بالاتر از عشق وجود مقدس حق تعالی و محبت او نسبت به بندگان وجود ندارد و مومنان واقعی نیز کسانی هستند که شدیدترین عشق و محبت را نسبت به خداوند دارند.
چنانکه در قرآن کریم از آن خبر داده است، (یُحِبُّهُم و یُحِبّونه، آنها خدا را دوست دارند و خدا نیز آنها را دوست دارد. سوره مائده آیه 45) و (والذّین آمنو اشد ّ حبالله: آنانی که ایمان آورده اند محبت بیشتری به خدا دارند.) (سوره بقره آیه 165)
از اینجاست که زیباترین نوع رابطه عاشقانه میان خداوند و بندگان را راستیت برقرار شده و در آیین ها و ادیان گوناگون به اشکال و شیوه های مختلف ظهور و بروز یافته است.
خداوند در قرآن مجید بارها و بارها به اهمیت ذکر و یاد خود توجه داده و انسان ها را به آن فراخوانده است، چنانکه می فرماید (اذکروالله ذکرا کثیرا: ذکر حق  و یاد حق را بسیار کنید( سوره احزاب آیه 41 (واذکُر واسْم ربک و تبتل الیه تبتیل: نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند. (سوزه مزمل آیه 8)
عالوه بر این ذکرو یاد خود را از هر چیزی بالاتر می داند. (ذِکْر ُ اللهِ اکبر: یاد خدا بزرگتر است) ( سوره عنکبوت آیه 45) و آن را مایه آرامش دلها می نامد : ( الَّذِین آمنوا و تطْمئِن ُّ قُلُوبُهُم ْ بِذِکْر ِ اللَّه ِ الا بِذِکْر ِ اللَّه ِ تطْمئِن الْقُلُوب: آنها کسانی هستند که ایمان آورده اند و دلهایشان به یاد خدا مطمئن است. آگاه باشید تنها با یاد خدا
دلها آرام می گیرد).( سوره رعد آیه 28)
از همین روست که پیامبر (ص) اندرز می دهند که آنقدر بر ذکر مداومت و تمرکز داشته باشید که حتی از دیدگاه دیگران مجنون به نظر بیایید : (أکثروا ذکر اهلل حتى یقولوا مجنون) از همینجاست که عارفان دریافته اند که دیوانه عشق الهی بودن بهتر از هزار عقل دور اندیش غافل از یاد خداست: (سودای عشق، از زیرکی جهان بهتر ارزد و دیوانگی عشق بر عقلها افزون آید هر که عشق ندارد مجنون و بی حاصل است (عین القضات همدانی تمهیدات ص 98)
حضرت رسول (ص) علاقه به ذکر را علامت عشق و محبت حضرت حق می داند (علامه ُ حـُب ِّ اللّه ِ تعالى حُـب ُ ذِکراللّه) و از همین عشق و محبت استکه آن جنون مقدس الهی که مخصوص خاصّان درگاه است حاصل می شود.
نیست از عاشق کسی دیوانه تر                                              عقل از سودای او کور است  و کر
زان که این دیوانگی عام نیست                                              طب را ارشاد این احکام نیست
                                                                                                                                      (مثنوی مولوی)

کلمه دعا و مشتقاتش بیش  از 200 بار در قرآن به کار رفته است و خداوند در جای جای قرآن، بندگان را به دعا فراخوانده است چنانکه می فرماید (وقال ربکم ادعونی استجب لکم)، پروردگار شما گفته است بخوانید شما گفته است بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را (سوره غافر آیه 60)
(و قل ما یعبوا بکم ربی لو لا دعاوکم) بگو پروردگارم برای شما ارجی قائل نیست اگر دعای نباشد (سوره فرقان آیه 77)
پیامبر فرموند: آیا دلالت کنم شما را بر سلاحی که برهاند شما را از دشمنان و بسیارسازد رزقهای شما را؟ گفتند بلی یا رسول الله . حضرت فرمود : بخوانید خدای خود شب و روز، بدرستی که سلاح مومن دعاست.
(عده الداعی ص4)
حضرت مولا علی (ع) نیز فرمودند (دعا سپر مومن است.) (عده الداعی ص 4)
امام صادق فرمود : (دعا بکن و مگو هر چه مقدر شده است، خواهد شد. بدرستی که نزد خدا منزلتی است که نمی توان بدان رسید مگر به دعا و اگر کسی دهان خود را ببندد و دعا کند.از سوی خدا چیزی به او نخواهد رسید.) عین الحیاه محمد باقر مجلسی
پس از ائمه هدی و اولیای الهی و عارفان راستین نیز که در محبت حق تعالی ذوب شده اند، هر یک به نوبه خود به اهمیت مساله ذکر و دعا توجه داده اند .
شمس الدین محمد تبریزی ومرید یکرنگ او، موالنا جالل الدین محمد مولوی نیز از زمره عارفان و اولیایی هستند که پس از آنکه در حق تعالی فانی گشته و موصوف به صفاتحقشده اند ، از روی عشق و محبتی که به ذات سرمدی حضرت دوست یافته اند، سخنانی از شور و شعور در فواید، آداب و شرایط و چگونگی ذکر و دعا بیان فرموده اند.
                                                                                                                          دکتر محمد خدادادی *  یزد تابستان 1391